PROFIL TURYSTÓW KULTUROWYCH

Z uwagi na zróżnicowanie uczestników podróży w zakresie fachowej wiedzy, zainteresowania problematyką, czy preferowanego spędzania wolnego czasu, w teorii turystyki kulturowej podzielono turystów kulturowych na trzy główne grupy: motywowanych-, zainteresowanych- i przyciąganych kulturowo.

  • Turyści motywowani (determinowani) kulturowo to osoby, które w swoich podróżach kierują się pogłębianiem swoich zainteresowań. Posiadają one zwykle bardzo dużą wiedzę na temat odwiedzanych miejsc. Nastawieni są zwykle na "studiowanie" obserwowanych zjawisk, czy artefaktów. Ich wyprawy zawierają zwykle mniej modułów, które jednak są realizowane niezwykle szczegółowo.
  • Turyści zainteresowani kulturowo uznają czynniki kulturowe za główny, ale niekoniecznie jedyny istotny element wyprawy. Charakteryzuje ich chęć poznania zjawisk i artefaktów, o których mają powierzchowną wiedzę, bądź też zwiedzenia atrakcyjnych miejsc. Istotną rolę przy wyborze celu podróży odgrywa często moda. Osoby takie zwykle nastawione są na zwiedzenie większej ilości miejsc i obiektów, kosztem ich bardziej powierzchownego poznania. Do takich osób kierowane są tzw. wycieczki objazdowe.
  • Turyści przyciągani kulturowo są osobami - najczęściej podróżnymi indywidualnymi - w założeniu wykraczającymi poza definicję turystów kulturowych, bowiem źródłem wyboru ich celów podróżniczych nie jest chęć zaznajomienia się z wytworami kultury, jednakże na miejscu docelowym ulegają zainteresowaniu miejscowymi walorami kulturowymi i w ten sposób stają się turystami kulturowymi.

Biorąc pod uwagę stopień zaawansowania w podróżach kulturowych, K. Buczkowska dzieli turystów kulturowych na trzy grupy:

  • 1) Zaawansowani turyści kulturowi – to turyści oraz podróżnicy, którzy są już bardzo doświadczeni w podróżach kulturowych; wyróżnia ich znaczna wiedza kulturoznawcza, a nawet profesjonalne znawstwo wybranych tematów; mają skonkretyzowane zainteresowania podróżnicze i zgodnie z nimi wybierają cele, tematy, szlaki (zwiedzanie) – często poza utartymi szlakami oraz różnorodne wydarzenia kulturalne (zarówno z zakresu kultury „wysokiej”, jak i alternatywną oraz wybranych przejawów pop-kultury); organizują wyjazdy samodzielnie lub zlecają konkretne wyprawy (najczęściej egzotyczne) wyspecjalizowanym biurom podróży; podróżują samodzielnie lub w małych sprawdzonych grupach; osoby te w bardzo dużym stopniu zainteresowane są poznawanymi miejscami; wyjazdy dostarczają im kolejnej wiedzy i rozrywki oraz wzbogacają podróżnicze doświadczenie; to turyści, którzy nie wyobrażają sobie życia bez podróżowania; posiadają wszystkie lub prawie wszystkie pożądane cechy turystów kulturowych;
  • 2) Średniozaawansowani turyści kulturowi – to turyści, którzy odbywają wyjazdy kulturowe od jakiegoś czasu; wyróżnia ich średnia wiedza kulturoznawcza, ale znaczne obycie turystyczne; mają już w pewnym stopniu ukierunkowane zainteresowania podróżnicze; wybierają najczęściej wycieczki objazdowe oraz wycieczki do miast – w porównaniu z początkującymi turystami kulturowymi ich cele podróży są bardziej wyszukane (pochodzą z listy tzw. „obiektów koniecznych do odwiedzenia”) oraz uczestnictwo w wydarzeniach nie tylko pop-kultury; część swoich wyjazdów organizują samodzielnie, w innych zdają się na sprawdzone osoby lub biura podróży; podróżują przeważnie w towarzystwie; osoby te zainteresowane są poznawanymi miejscami, gromadząc oprócz doświadczenia także wiedzę; posiadają sukcesywnie wzrastającą liczbę pożądanych cech turystów kulturowych; po dłuższym i intensywnym okresie podróży mogą stać się turystami zaawansowanymi – mogą jednak też na zawsze pozostać na tym poziomie podróżniczym;
  • 3) Początkujący turyści kulturowi – to turyści, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z turystyką kulturową (m.in. dzieci, młodzież, osoby wcześniej niepodróżujące, rodziny z dziećmi); wyróżnia ich podstawowa wiedza kulturoznawcza i minimalne lub średnie doświadczenie turystyczne; nie mają jeszcze skonkretyzowanych zainteresowań podróżniczych – są na etapie zmiennych fascynacji różnymi aspektami kultury; uczestniczą najczęściej w klasycznych wycieczkach objazdowych oraz wycieczkach do miast (miejsca odwiedzane znajdują się na początku listy tzw. „obiektów koniecznych do odwiedzenia”), a także uczestniczą w wydarzeniach pop-kultury; nie organizują tych wyjazdów samodzielnie – zdają się w tym zakresie na biura podróży lub osoby bardziej doświadczone; podróżują zawsze w towarzystwie; osoby te zainteresowane są poznawanymi miejscami, początkowo jednak bardziej gromadzą doświadczenia niż wiedzę; jeżeli załapią „bakcyla kulturowego” i nabiorą pewnego doświadczenia podróżniczego, po pewnym czasie przejdą do poziomu turystów średniozaawansowanych, a jeżeli to się nie stanie – będą podróżować okazjonalnie, nastawiając się bardziej na aspekt rozrywkowy w miejscach i obiektach kultury.

 

Poza wymienionymi trzema grupami turystów kulturowych, są też turyści, którzy podróżując „ocierają się” o kulturę miejsc odwiedzanych, lecz nie są nią w ogóle zainteresowani, dotykają wybranych jej aspektów pobieżnie, nie traktują jej z należytym szacunkiem, ich wiedza kulturoznawcza jest nikła, a także nie wyróżniają ich cechy typowe dla turystów kulturowych. Według K. Buczkowskiej turyści ci nie zasługują na miano turystów kulturowych i nazywa ich turystami nie-kulturowymi.