TURYSTYKA KULTUROWA W TURCJI

W latach 1990. nastąpił gwałtowny wzrost liczby turystów odwiedzających Turcję. Od tamtej pory kraj ten z roku na rok przyciąga coraz liczniejsze rzesze osób, chcących w tym kraju spędzić swoje wakacje.
Turcja jest krajem niezwykle atrakcyjnym pod różnymi względami. Z walorów naturalnych może się poszczycić niesamowitymi tworami przyrody, jak Pamukkale czy Kapadocja, posiada również morza, góry, jeziora, rzeki, jaskinie. Do walorów kulturowych Turcji zalicza się liczne zabytki światowej rangi, antyczne miasta, stanowiska archeologiczne, również ciekawą kulturę, potrawy oraz tradycje i obyczaje pielęgnowane przez rdzenną ludność.
Ze względu na atrakcyjne położenie, ukształtowanie terenu, a także 300 słonecznych dni w roku Turcja przyciąga sporo turystów masowych (odbywają oni słynne wakacje pod hasłem „3xS”, czyli morza, piasku i słońca). Ze względu jednak na ogromny potencjał kulturowy, przybywają do Turcji z całego świata również turyści kulturowi, aby spędzić swój urlop w myśl zasady „3xE”, czyli dla edukacji, rozrywki i emocji.
Niniejszy artykuł ma na celu nakreślenie potencjału Turcji w zakresie możliwości rozwoju wybranych form turystyki kulturowej, a także zawiera część empiryczną będącą informacją na temat kulturowych preferencji polskich turystów wyjeżdżających do Turcji oraz tematyki ofert w ramach turystyki kulturowej dostępnych na polskim rynku tursytycznym.]

Walory Turcji wpływające na jej turystyczną popularność   
Turcja to kraj położony na kontynencie europejskim i azjatyckim. Leży także na ważnym szlaku morskim, prowadzącym przez cieśniny Bosforu i Dardanele, które łączą Morze Czarne z Morzem Śródziemnym. Tureckie tereny leżące na zachód od Morza Marmara należą do Europy, natomiast wschodnie obszary zalicza się do Azji. Wzdłuż Morza Czarnego Turcji rozpościerają się niziny, na których rozwinęła się hodowla i uprawa owoców, orzechów i tytoniu. Najbardziej urodzajne tereny znajdują się w zachodniej części kraju. Środkowa część Turcji zajmuje rozległa wyżyna, która otoczona jest górami Pontyjskimi i Taurus, charakteryzująca się gorącymi latami i chłodnymi zimami. W Turcji znajduje się również wiele rzek i jezior, chociażby te najbardziej znane jezioro Van i Tuz oraz rzeka Eufrat i Tygrys.
Turcja położona jest w strefie klimatu podzwrotnikowego. Na wybrzeżu króluje klimat morski, typu śródziemnomorskiego, na wyżynach podzwrotnikowy kontynentalny suchy, a na terenach wysokogórskich występują piętra klimatyczne. Średnia temperatura w styczniu waha się od 7° C na wybrzeżach do 5° C w górach, z kolei w lipcu temperatura waha się od 25° C na wybrzeżach do 12° C w górach. Najwięcej opadów przypada na jesień i zimę. 
Turcja graniczy z 8 państwami: z Armenią, Azerbejdżanem, Bułgarią, Gruzją, Grecją, Iranem, Irakiem i Syrią. Powierzchnia kraju wynosi 779 452 km². Kraj zamieszkiwany jest przez 70 597 tys. ludzi. Stolicą Turcji jest Ankara. Turcja jest republiką parlamentarną, na czele której stoi Prezydent i Premier. Partie polityczne są zróżnicowane – od narodowych konserwatystów po socjalistów. Kraj stara się o wstąpienie do Unii Europejskiej. 
Największe miasta Turcji to: Stambuł, Ankara, Izmir, Bursa, Adana, Gaziantep, Konya. Najwyższy punkt: Ararat 5165 m n.p.m.
Ludność kraju w 80% stanowią Turcy, w 11% Kurdowie, pozostały procent stanowią takie grupy etniczne jak Ormianie, Arabowie, czy Żydzi. Językiem narodowym jest język turecki. 
Obszar, który obecnie obejmuje Turcja, był pod wpływami wielu religii – obszar był m.in. kolebką antycznych bogów greckich i rozwijało się tu chrześcijaństwo. Obecnie w Turcji praktyką jest wolność wyznania, jednakże 99% ludności to muzułmanie. Islamską kulturę widać i słychać w całym kraju. Inaczej, niż w innych krajach islamskich, Turcja jest krajem świeckim, w którym sprawy religii oddzielane są od spraw państwowych, a uroczystości szkolne, uniwersyteckie czy rządowe nie są prowadzone z udziałem ceremonii religijnych. 
Ważnym wydarzeniem w najdawniejszej historii dzisiejszej Turcji osadnictwa było skolonizowanie wybrzeża przez Greków. Ich miasta jak Smyrna, Efez, Milet i Halikarnas oddziaływały na cywilizację całej Anatolii Centralnej. Grecy adoptując wybrzeże, wnieśli ogromny wkład w rozwój kultury i sztuki na tych terenach. Kultury takie jak: mykeńska, dorycka i jońska, trwale odznaczały się w literaturze, filozofii, ceramice, rzeźbie i architekturze. W kolejnych wiekach wpływ na kulturę dzisiejszej Turcji wywierali kolejno: Persowie, Aleksander Wielki (334-333 p.n.e.) – dając zarazem początek okresowi hellenistycznemu, Rzymianie, Bizancjum, aż wreszcie tureccy Seldżukowie.
Turcja została ogłoszona republiką w 1923 roku a Mustafa Kemal, który przyjął tytuł Atatürka, czyli Ojca Turków, został pierwszym prezydentem. Stolicę nowej republiki tureckiej ustanowił w Ankarze. Nakazał odcięcie się od osmańskiej przeszłości i zainicjował daleko idące reformy mające na celu europeizację kraju. W okresie powojennym nastąpiła liberalizacja życia politycznego. 
Biorąc pod uwagę ogromne zróżnicowanie walorów turystycznych Turcji, można ją podzielić na siedem regionów turystycznych. Zaczynając od strony europejskiej: Wybrzeże Morza Marmara, Wybrzeże Egejskie, Wybrzeże Śródziemnomorskie, Centralna Anatolia, Wybrzeże Morza Czarnego, Wschodnia Anatolia i Południowo-Wschodnia Anatolia [Encyklopedii popularnej PWN 1998; Brosnahan, Yale, Plunkett 2001].

Zarys potencjału Turcji w zakresie turystyki kulturowej na przykładzie wybranych form (w szczególności turystyki sentymentalnej dla Polaków)  
Turcja jest krajem dysponującym ogromnym potencjałem kulturowym. Z powodzeniem można w nim rozwijać i podejmować kilka znaczących form turystyki kulturowej, co już zresztą w przypadku większości form ma miejsce.
Szczególną uwagę należy zwrócić na turystykę chronionego dziedzictwa, a w jej ramach na turystykę archeologiczną, ponieważ w Turcji znajduje się 9 obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz 21 obiektów oczekujących na wpis. Na terenie Turcji można obecnie znaleźć pozostałości greckiego i rzymskiego antyku, ślady pierwszych chrześcijan oraz pierwszych osadników tureckich, na podstawie których badacze określili historię Anatolii. Dwa z siedmiu cudów świata starożytnego: świątynia Artemidy w Efezie oraz Mauzoleum w Halikarnasie leżały właśnie na tych terenach. Turcja jest idealnym miejscem dla poszukiwaczy starożytności. W centrum ich zainteresowania stoją przede wszystkim: Efez, Halikarnas, Troja, Hattusas, Hierapolis, Pergamon, Gordion, Ksantos i Letoon oraz góra Nemrut.W dziedzinie kolejnej formy: miejskiej turystyki kulturowej Turcja ma także wiele do zaoferowania, a miasta takie jak Stambuł (dawny Konstantynopol, dziś największe miasto Turcji, aglomeracja europejska i zarazem jedyna metropolia leżąca na dwóch kontynentach) oraz Ankara (stolica kraju, metropolia, stworzona od podstaw, będąca centrum współczesnej kultury Turcji) szczególnie przyciągają turystów. Można w nich znaleźć zabytki dokumentujące różne okresy historii kraju oraz Europy i Azji, prężnie działające instytucje kultury, restauracje z kuchnią lokalną, bazary. W bieżącym roku (2010) Stambuł pełni funkcję Europejskiej Stolicy Kultury, co dodatkowo podniosło jego kulturalną atrakcyjność. 

W Turcji na uwagę zasługuje również turystyka kulinarna i enoturystyka (turystyka winiarska), albowiem podróżując po Turcji zauważa się często jak, wraz ze zmianą ukształtowania terenu i klimatu, a także pod wpływem sąsiednich państw, zmieniały się w Turcji tradycje i obyczaje żywieniowe. Dla podróżników lubiących poznawać kuchnie różnych narodów, Turcja jest idealnym miejscem na kulinarne poszukiwania. Mnogość potraw, smaków, ich wielowymiarowość i kunszt sprawiają, że proces zaznajamiania się z turecką kuchnią może trwać bardzo długo, a jednocześnie dostarczy wielu, niezapomnianych wrażeń.

Znalezione obrazy dla zapytania turystyka kulturowa turcja